تجهیزات ایمنی و آتش نشانی
دستگاه تنفسی ba
1-3- اكسيژن
هر موجود زنده اي براي زيستن احتياج به اكسيژن هوا دارد و اگر به هر علتي اكسيژن به قسمتهاي مختلف بدن كم برسد باعث ناراحتي مي گردد .
در موجودات زنده ماننده ، انسان و حيوان سيستم گردش خون وظيفه رساندن اكسيژن به بافتها و بازگردادن گاز كربنيك به ششها را دارد و چناچه اكسيژن از حد لازم جهت مصرف كمتر باشد و يا آلوده به گازهاي سمي و يا بخارات مواد ديگر گردد غير قابل استفاده بوده و نياز بدن را جوابگو نخواهد بود .
كمبود اكسيژن در ارتفاعات و يا در زير زمين مانند معادن نيز گاه انسان و حيوانات را تهديد به مرگ مي كند .
تمام موارد بالا و عوامل مختلف ديگر وجود وسيله اي كه هوا رساني نمايد و كمبود اكسيژن را رفع كند مورد توجه قرار مي دهد و بدين خاطر در آتش نشاني از دستگاههاي تنفسي استفاده مي شود .
قبل از تشريح انواع دستگاههاي تنفسي و توضيح قسمتهاي مختلف هر يك بايد عمل دوم و عمل بازدم و مقدار مصرف هر شخص در دقيقه معلوم گردد و سپس وسيله مناسب انتخاب شود .
2-3- عمل دم
هواي اطراف ما داراي 21% اكسيژن 78% نيتروژن و 1% گازهاي بي اثر است و در هر بار تنفس اين مقدار وارد بدن مي گردد از 21% اكسيژن 4% در بدن مصرف و بقيه بصورت گاز كربنيك خارج مي گردد . نيتروژن در سوخت و ساز بدن مصرف نشده و فقط عمل رقيق كردن اكسيژن را بعهده دارد .
3-3- عمل بازدم
درهنگام بازدم تنفسي 17% اكسيژن و4% گازكربنيك 78% نيتروژن 1% گازهاي بي اثر از طريق ششها به هوا برگردانده مي شود .
4-3- مقدار مصرف
انسان در هر بار تنفس 2 ليتر هوا را وارد بدن مي كند و در هر دقيقه 15 بار بطور تقريبي عمل تنفس صورت مي گيرد و در شرايط دشوار گاهي تا 30 بار و يا بيشتر در دقيقه عمل تنفس اتفاق مي افتد .
مقدار هواي مصرفي براي آتش نشان با دستگاه تنفسي را بطور متوسط 40 ليتر در دقيقه در نظر مي گيرند كه ميانگيني از شرايط عادي و شرايط دشوار در عمليات است . اكنون با پي بردن به لزوم دستگاه تنفسي به شرح انواع دستگاههاي تنفسي مي پردازيم .
5-3- انواع دستگاههاي تنفسي
1ـ دستگاه تنفسي با هواي فشرده نوع انفرادي مدار باز 2ـ دستگاه تنفسي با هواي فشرده ارتباط از طريق لوله مدار باز 3ـ دستگاه تنفسي از نوع بلومن 4ـ دستگاه تنفسي با اكسيژن فشرده ، نوع انفرادي ـ مدار بسته 5ـ دستگاه تنفسي صافي دار ( فيلتردار ) .
از انواع مختلف دستگاههاي تنفسي فقط نوع دستگاه تنفسي با هواي فشرده كه بصورت انفرادي مورد استفاده قرار مي گيرد بيشتر در آتش نشاني كارايي دارد كه به شرح قطعات مختلف و نوع كاركرد استفاده آن مي پردازيم .
6-3- دستگاه تنفسي با هواي فشرده ( نوع انفرادي )
اين دستگاه شامل قسمتهاي زير مي باشد :
1ـ سيلندر
2 ـ بدنه
3ـ ماسك صورت
4ـ قسمت فشار شكن و شير تنظيم فشار
5ـ فشار سنج
6ـ واسطه لوله كمكي
7ـ سوت خبر
8ـ آژير خطر
1-6-3- سيلندر
داراي بدنه اي فولادي و يا فلز ديگري بصورت مقاوم و يكپارچه كه از قسمت داخل بوسيله لايه اي پوشانده تا دچار خوردگي فلز نشود ودر قسمت خارج سيلندر بوسيله رنگ استاندارد مشخص مي باشد .
اين سيلندرها در ظرفيت هاي 4 تا 11 ليتري ساخته مي شوند و ظرفيت مايعي سيلندر در نظر گرفته مي شود و هر چه فشار بيشتر باشد هواي درون سيلندر فشرده شده و هواي بيشتري درون سيلندر جاي ميگيرد و بصورت فرمول مي توان گفت :
ظرفيت مايعي سلندر * فشار (فشاري كه توسط فشار سنج نشان داده ميشود )
پس اگر ظرفيت مايعي سيلندري 9 ليتري و فشار سنج 200 آتمسفر در نظر گرفته شود خواهيم داشت :
ليتر هوا 1800=200*9
و اگر بخواهيم مدت زمان كار سيلندر را محاسبه نماييم خواهيم داشت :
فشار × ظرفيت مايعي
مدت كار سيلندر بر حسب دقيقه = ــــــــــــــــــــــــــ
40
40 = مقدار مصرف يك آتش نشان در دقيقه است .
مدت كار سيلندر بر حسب دقيقه
2-6-3- زمان برگشت
پس از بدست آوردن مدت كار سيلندر و زمان برگشت را كه 10 دقيقه در نظر مي گيرند از آن كم كرده و كار مفيد بدست مي آيد .
فشار × ظرفيت مايعي سيلندر
كار مفيد = 10- ــــــــــــــــــــــــــــــــ
40
كليه سيلندرها داراي مشخصاتي هستند كه بر روي گلويي حك شده است كه عبارتند از :
حجم مايعي ـ فشار حد مجاز پر كردن ـ فشار تست ـ كشور سازنده ـ وزن خالي ـ وزن پر و غيره
جدول زير حجم مايعي و فشار تعدادي از سيلندرها را نشان مي دهد :
نوع دستگاه
حجم مايعي
فشار حد مجاز پر كردن
فشار تست
سيبي گرمن
9 ليتري
132 اَتمسفر
200 اَتمسفر
سي بر
6 ليتري
200 اَتمسفر
300 اَتمسفر
دراگر
9 ليتري
200 اَتمسفر
300 اَتمسفر
دراگر ( دو قلو)
2×4 ليتري
200 اَتمسفر
300 اَتمسفر
دراگر زرد رنگ
6 ليتري
300 اَتمسفر
450 اَتمسفر
3-6-3- بدنه
قسمتي كه بر روي بدن قرار مي گيرد و بوسيله بندهاي كوله اي وكمربند برپشت شخص محكم مي شود ، داراي يك يا دو بست فلزي ، كه سيلندر را مهار مي كند و ديگر قطعات بر روي اين بدنه نصب مي گردد .
4-6-3- ماسك صورت
مانند كلاهي با تعداد معيني بر روي سر سوار مي شود در مقابل صورت داراي طلقي شيشه اي است . قسمت بدنه ماسك صورت از جنس لاستيك نرم ساخته شده و در محل اتصال با صورت ميتواند مانع ورود هوا و يا دود بخارات و گازها بدرون ماسك گردد .
5-6-3- سوپاپ خروج بازم تنفسي
ماسك صورت داراي محلي جهت خروج بازدم تنفسي مي باشد كه به آن سوپاپ يكطرفه مي گويند .
بر روي بدنه ماسك صورت محلي براي نصب ميكروفن و يا گوشي بي سيم در نظر گرفته شده است تا شخص بتواند با افراد ديگر ارتباط برقرار نمايد .
6-6-3- شير گيرنده هوا
گيرنده هوا كه بر روي ماسك صورت نصب مي گردد از طريق لوله اي هوا را گرفته ودر فشار آن تقليل ايجاد مي نمايد ، سپس هوا آماده مصرف است .
7-6-3- فشار شكن
بر روي بدنه در كنار شير ورودي قسمتي براي تقليل فشار درون سيلندر در نظر گرفته شده است كه در برخي از دستگاههاي تنفسي لازم مي باشد .
فشارشكن، فشاررا تا100 پوندبراينچ مربع (درحدود7 اتمسفر)تقليل داده وبه پشت ماسك صورت قسمت دهني ميفرستد .
فشار شكن داراي شيري است كه سه كار مهم را انجام مي دهد و در موارد ديگر بايد شير بسته باشد . اگر افت فشار در رساندن هوا براي مصرف ايجاد شود و يابندهاي ماسك صور تخوب بسته نشده باشد و دود وارد ماسك شود يا بازدم تنفسي طلق جلو ماسك را كدر نمايد و بخار هوا ديد را كم كند با باز كردن شير تنظيم فشار ، فشار ورودي هوا به ماسك بيشتر شد و مي توان معايب فوق را برطرف ساخت .
8-6-3- فشار سنج
وسيله اي است كه فشار هواي درون سيلندر را نشان مي دهد و بر حسب يكي از درجات ( اتمسفر ـ بار ـ پوند بر اينچ مربع ـ كيلوگرم بر سانتي متر مربع ) درجه بندي شده است و بوسيله شبرنگ در تاريكي قابل ديدن مي باشد .
ده دقيقه زمان برگشت نيز بر روي آن مشخص گرديده است .
ضمناً (( فشار سنج ها بيش از مقدار لازم درجه بندي شده و هر فشار سنج مخصوص يك دستگاه مي باشد ))
9-6-3- واسطه لوله كمكي
در ادامه قسمت فشار شكن لوله اي يكطرفه مسير هوا را به داخل باز ميكند قراردارد كه ميتواند سه كار عمده انجام دهد .
1ـ در زمان هواگيري از خارج دستگاه تنفسي از طريق واسطه لوله كمكي مي توانيم هوا بگيريم .
2ـ هواي سيلندر را ذخيره كرده و هرگاه لوله اي كه به دستگاه هوا ميرساند قطع گردد با بازكردن و جداكردن از قسمت واسطه لوله كمكي از هواي سيلندر استفاده نمود .
3ـ هوا رساني به نفر همراه از اين لوله انجام مي شود وبوسيله يك فيس اضافي ميتوان به مصدوم درحادثه هوارساند .
10-6-3- سوخت خبر
وسيله اي است كه در زمان 10 دقيقه پاياني هواي درون سيلندر بكار ميافتد و با سوت ممتد زمان برگشت را به اطلاع آتش نشان ميرساند در دستگاههاي مختلف كه ظرفيت هاي مختلفي را دارند سوتهاي در درجات مختلفي بصدا در مي آيند و بصورت زير مي توان محاسبه نمود .
ليتر هواي مورد مصرف در 10 دقيقه 400 = 10 × 40
در دستگاه تنفسي سوخت خبر سيلندر 6 ليتري در 65 بصدا در مي آيد .
اتمسفر 65= 6 :400
11-6-3- آژير خطر
وسيله اي است كه بر روي يكي از بندها نصب مي گردد و در مواقع خطر با صدا در آوردن آن در محل حادثه مي توان افراد خارج از محل حادثه را از اتفاقي كه براي آتش نشان با دستگاه تنفسي رخ داده مطلع نمود .
بوسيله باطري تغذيه مي شود و با فشار دادن كليد آن بطور دائم به نواختن آژير مي پردازد و كليد قطع آن نيز فرمانده و يا مسئول كنترل است .
در هنگام استفاده از آژير دست از كار كشيده در گوشه اي ايمن و قابل ديد در انتظار نجات دهندگان مي مانيم و بصورت عادي و آرام از هواي درون سيلندر استفاده مي نمائيم .
7-3- مسئول كنترل
در هنگام ورود به محل حادثه شخصي در جلو درب ورود قرار گرفته و اطلاعات لازم را در مورد ورود يا خروج ـ زمان ورود ـ محل ورود ـ محل عمليات و مقدار زمان عمليات بر روي تخته اي يادداشت كرده و در آخر گزارش كار به فرمانده مي دهد و نبايد مسئوليت ديگري بعهده گيرد .
نام ونام خانوادگي
محل ورود
زمان ورود
زمان خروج
محل عمليات
8-3- گروه اضطرار (( گروه كمك ))
هميشه بايد دو نفر مجهز به دستگاه تنفسي بصورت آماده زير نظر مسئول كنترل باشند تا جهت جايگزيني و يا كمك به هنگام اضطرار از وجود آنان استفاده گردد .
9-3- جستجو در محل حادثه و حريق
براي جستجو درطبقات بايد هميشه از بالا به پائين كار را آغاز كنيم زيرا دود و گازهاي سمي در قسمتهاي فوقاني جمع شده و باعث مرگ افراد مي گردد و در سالن ها براي جستجو از يك سمت تمام محيط را بازرسي كرده تا اطمينان حاصل كنيم كه آن قسمت بي خطر بوده و فردي در آن نقطه نباشد .
10-3- طريقه حركت در دود براي افراد آتش نشان
در هنگام حركت در محيط حادثه بايد اطراف را زير نظر گرفت و از وسائل فردي مانند : دستكش ـ چكمه كلاه ـ چراغ قوه استفاده نمود .
در محيط تاريك از دستها بايد كمك گرفت تا قسمت صورت و طلق ماسك با اجسام خارجي برخوردنكند نبايد پاها را از زمين كاملاً جدا كرد زيرا ممكن است با اجسام برخورد كنيم و يا در نقطه اي فرو رويم ـ در بالا رفتن از پله كان و يا نردبان بايد هميشه سه نقطه تكيه گاه قرار گيرد و يك نقطه آزاد باشد .
استفاده از طناب راهنما و يا لوله آب مي تواند نشان دهنده مسير برگشت باشد و وجود هر صدايي كه از خارج محيط حادثه به گوش برسد كمك به يافتن مسير مي نمايد
صالح شریفی
+ نوشته شده در سه شنبه نوزدهم بهمن ۱۴۰۰ ساعت 11:26 توسط صالح شریفی | نظر بدهيد
به روز رسانی اول نوردهم بهمن ماه ۱۴۰۰
به روز رسانی
+ نوشته شده در سه شنبه نوزدهم بهمن ۱۴۰۰ ساعت 4:51 توسط صالح شریفی | نظر بدهيد
